بانوی سرآشپز

در بعضی مناطق آذربایجان در مهمانی های رسمی شان، پلوی مخلوطی درست می کنند که به آجیل پلو معروف است. این پلو در جاهای مختلف ایران با مواد متفاوت و کاملا سلیقه ای تهیه می شود.

مواد لازم آجیل پلو با مرغ 

 روش تهیه آجیل پلو با مرغ:

برنج:

- ابتدا برنج ها را پاک کرده و می شوییم و دو تا سه ساعت می گذاریم تا خیس بخورد.

- بعد از دم کردن برنج با دسته قاشق درون برنج چند حفره بزرگ ایجاد می کنیم به طوری که حفره‌ها تا ته ظرف برسد. این حفره‌ها باعث می‌شود برنج بدون اینکه خمیر شود به خوبی دم بکشد. سپس کمی آب و روغن روی برنج می ریزیم و می گذاریم برنج ۴۰ تا ۴۵ دقیقه بپزد.

فیله مرغ:

 - پیاز ها را با  کره تفت داده تا طلایی شوند سپس فیله ها را به صورت درسته یا نگینی خرد کرده و به پیاز داغ اضافه کرده و تفت می دهیم. مقداری نمک و فلفل و زردچوبه به فیله ها اضافه می کنیم.

 - بعد از این که حدود پنج دقیقه مواد را تفت دادیم، به میزان یک پیمانه آب به قابلمه اضافه کرده و درب قابلمه را می بندیم و بر روی حرارت ملایم می گذاریم تا فیله‌ها مغز پخت و نرم شوند. این کار در حدود 15 دقیقه طول می‌کشد.

   - سپس یک قاشق غذاخوری زعفران آب کرده را بر روی مرغ ها می ریزیم تا عطر و طعم بی‌نظیری به آن‌ها بدهد.

 کشمش و زرشک:

 - در یک تابه مقداری روغن یا کره می ریزیم و کشمش و زرشک را تفت می دهیم. مقدار کمی شکر نیز به تابه اضافه کرده و همراه آن‌ها تفت می دهیم.

هویج:

 - خلال هویج را با کمی شکر و کره در حرارت ملایم تفت می دهیم تا پخته شوند و در انتها کمی آبلیمو اضافه می کنیم. هویج ها نباید له شوند و شکل خود را از دست بدهند.

خلال بادام و خلال پسته: 

 - خلال بادام و خلال پسته را حدود ده دقیقه در گلاب می گذاریم تا خیس بخورند، سپس با کمی شکر و کره در تابه‌ای دیگر تفت می دهیم.

خلال پوست پرتقال یا نارنج:

- خلال های پوست پرتقال را دو تا سه بار به مدت 5 دقیقه در آب جوش، می جوشانیم و آب را خالی می کنیم تا تلخی آن گرفته شود.

- سپس خلال ها را با کره و کمی شکر تفت می دهیم.

مغزها:

هر یک از آجیل ها (پسته و بادام و گردو) را به صورت جداگانه با کره تفت داده و کنار می گذاریم.

تزیین:

- روش اول: برنج پخته شده را درون دیس کشیده و روی آن را جداگانه فیله مرغ، زرشک، کشمش، برنج زعفرانی، خلال بادام، پسته و ...  چیده و تزئین می کنیم.

_ روش دوم: در تابه تمامی مواد را با هم مخلوط کرده، کمی تفت می دهیم تا مزه ها به خورد هم بروند، سپس هنگام سرو، لابه لای برنج در دیس می کشیم.

آجیل پلو با گوشت:

 - مواد لازم و روش تهیه آجیل پلو با گوشت دقیقا مانند تهیه آن با مرغ است و فقط به جای مرغ، می‌توان از گوشت تکه ای یا چرخکرده استفاده کرد.

  - گوشت را چرخ کرده و به همراه پیاز رنده شده و ادویه و زردچوبه به خوبی ورز می دهیم و سپس گوشت ورز داده شده را به شکل قلقلی در روغن سرخ می کنیم. و آن را در کنار سایر خلال ها به برنج اضافه کرده و تزیین می کنیم.

سایر نکات:

- جهت مزه دار کردن برنج بهتر است مقداری روغن و کره را در یک تابه گرم کنیم و سپس زیره و هل و فلفل سیاه و تخم گشنیز و کنجد ساییده شده به آن اضافه کرده، کمی تفت دهیم و بعد از 30 ثانیه تفت دادن برنج آبکش شده را به آن اضافه کرده و کاملا مخلوط کنیم.

- در بعضی از دستورها، مواد آجیل پلو را لابه لای برنج ریخته و دم می گذارند ولی مدل مجلسی این غذا به روش بالا می باشد.

- در آجیل پلو حتما از برنج ایرانی دانه بلند استفاده می کنیم و آن را به صورت آبکش درست کرده تا حالت کته ای نداشته باشد.

- در صورت تمایل می توان هویج را حذف کرد.

- انتخاب آجیل ها سلیقه ای است. هر کدام را که مایلیم می توانیم حذف کنیم. یا مواد دیگری اضافه کنیم. مثل: گردو، فندق، پسته، بادام، بادام زمینی، بادام هندی، تخمه آفتابگردان، زرشک، کشمش، قیسی، زردآلو، کنجد، پودرنارگیل، ...

- به آجیل پلوی اصیل قیسی و زردآلو هم اضافه می شود:

در صورت استفاده از قیسی آنها را شسته و در مخلوط کره و زعفران تفت می دهیم.

زردآلو را هم شسته حدود دو ساعت خیس کرده و سپس با کره تفت می دهیم.

انارپلو یا نارپلو یکی از غذاهای خوشمزه ی شب یلداست. این غذای خوش آب و رنگ، جزء پلوهای سنتی مردم قزوین و شیراز است. قزوینی ها در انارپلو از کشمش استفاده می کنند و شیرازی ها از خلال پرتقال و گاهی خلال هویج هم استفاده می کنند.

مواد لازم

روش تهیه:

  - برنج را شسته و خیس می کنیم.

  - سینه مرغ را با یک عدد پیاز، فلفل دلمه، سیر، نمک و فلفل می پزیم و بعد از پخت ریش ریش می کنیم.

  - پیازها را خلالی کرده تفت می دهیم، سپس سینه مرغ، ادویه پلویی، تخم گشنیز، نمک و فلفل را اضافه کرده 5 دقیقه تفت می دهیم. بعد انارها، کشمش، خلال پسته و بادام را هم اضافه می کنیم.

  - یک پیمانه آب مرغ با دو قاشق غذاخوری رب انار را کاملا مخلوط کرده و به مواد پلو اضافه می کنیم و می گذاریم به مدت 5 دقیقه با حرارت کم بماند تا مزه ها به خورد هم بروند.

  - بعد از 5 دقیقه زعفران را هم اضافه کرده کاملا با مواد ترکیب می کنیم و سپس حرارت را خاموش کرده، گشنیز را اضافه می کنیم.

  - برنج را آبکش می کنیم و یک کفگیر برنج را با زعفران مخلوط کرده کنار می گذاریم تا لا به لای پلو استفاده کنیم. ته قابلمه روغن و ته دیگ مورد علاقه مان را می گذاریم.

  - روی ته دیگ یک لایه برنج سفید، سپس یک لایه مواد انارپلو و یک لایه برنج زعفرانی می ریزیم و این کار را تکرار می کنیم تا برنج و موادمان تمام شود.

  - چند سوراخ داخل برنج ایجاد می کنیم و می گذاریم برنج دم بکشد.

  - اواخر دم کشیدن پلو مقداری کره یا روغن را آب کرده روی پلو می ریزیم تا خوش عطر و خوش طعم شود.

- کمی کره را آب کرده با دو قاشق غذاخوری رب انار و آب مرغ مخلوط می کنیم با کمی نمک و فلفل می گذاریم تا بجوشد و غلیظ شود. این سس را کنار پلو سرو می کنیم.

سایر نکات: 

 - در صورت تمایل می توان از بلدرچین، جوجه کباب، گوشت گوسفندی ریش ریش شده، گوشت چرخکرده قلقلی و حتی مرغ درسته و یا تکه ای ... استفاده کرد.

  - در صورتی که مایلیم از گوشت قلقلی استفاده کنیم باید گوشت چرخکرده و پیاز رنده شده، نمک، فلفل، زردچوبه و کمی آردنخودچی را ورز داده بعد از یک ساعت استراحت در یخچال به اندازه گردو یا فندق فرم داده سرخ می کنیم.

  - زیاد تفت دادن انار باعث بد رنگ شدن آن می شود.

  - بهتر است برای پلوهای مخلوط، یک چهارم برنج دودی استفاده شود. مثلا اگر چهار پیمانه برنج داریم یک پیمانه دودی و سه پیمانه برنج معمولی استفاده کنیم، تا عطر و طعم فوق العاده ای داشته باشیم.

مرصع پلو یا نگین پلو یا جواهر پلو یک پلوی مخلوط و از غذاهای سنتی شهر قزوین می باشد. نمونه هایی از این غذا در استان فارس و خراسان نیز سرو می شود و به خاطر مخلفات درخشانی که در آن وجود دارد، این نام را گرفته است. لازم به ذکر است که مرصع در لغت به معنای جواهر است. این پلو از مخلوط چندین میوه ی تازه یا خشک کوچک مثل آلبالو و کشمش های سبز و قرمز و تکه های زردآلو خشک و خلال های خشک شده پسته و بادام و خلال پوست مرکبات که همه ی آنها در کره کمی تفت داده شده‌اند آماده می‌شود. 

مواد لازم مرصع پلو با مرغ

 روش تهیه مرصع پلو با مرغ:

برنج:

- ابتدا برنج ها را پاک کرده و می شوییم و دو تا سه ساعت می گذاریم تا خیس بخورد.

- بعد از دم کردن برنج با دسته قاشق درون برنج چند حفره بزرگ ایجاد می کنیم به طوری که حفره‌ها تا ته ظرف برسد. این حفره‌ها باعث می‌شود برنج بدون اینکه خمیر شود به خوبی دم بکشد. سپس کمی آب و روغن روی برنج می ریزیم و می گذاریم برنج ۴۰ تا ۴۵ دقیقه بپزد.

 - مقداری از برنج دم کشیده را با زعفران مخلوط می کنیم تا برای تزیین استفاده کنیم.

فیله مرغ:

 - پیاز ها را با  کره تفت داده تا طلایی شوند سپس فیله ها را به صورت درسته یا نگینی خرد کرده و به پیاز داغ اضافه کرده و تفت می دهیم. مقداری زردچوبه برای خوش‌رنگ شدن به فیله ها اضافه می کنیم.

 - بعد از این که حدود پنج دقیقه مواد را تفت دادیم، به میزان یک پیمانه آب به قابلمه اضافه کرده و درب قابلمه را می بندیم و بر روی حرارت ملایم می گذاریم تا فیله‌ها مغز پخت و نرم شوند. این کار در حدود 15 دقیقه طول می‌کشد.

   - سپس یک قاشق غذاخوری زعفران آب کرده را بر روی مرغ ها می ریزیم تا عطر و طعم بی‌نظیری به آن‌ها بدهد.

 کشمش و زرشک:

 - در یک تابه مقداری روغن یا کره می ریزیم و کشمش و زرشک را تفت می دهیم. مقداری شکر نیز به تابه اضافه کرده و همراه آن‌ها تفت می دهیم.

هویج:

 - خلال هویج را با کمی شکر و کره در حرارت ملایم تفت می دهیم تا پخته و شیرین شوند. هویج ها نباید له شوند.

خلال بادام و خلال پسته: 

 - خلال بادام و خلال پسته را با مقداری شکر و کره در تابه‌ای دیگر  تفت می دهیم.

خلال پوست پرتقال:

- برای داشتن خلال پوست پرتقال باید آن را از قسمت نارنجی پرتقال جدا کنیم و چندین بار به مدت 5 دقیقه در آب جوش، بجوشانیم و آب را خالی کنیم تا تلخی آن گرفته شود. البته می‌توانیم مقداری نبات هم به آب جوش اضافه کرده تا خلال‌های پرتقال شیرین شوند.

- سپس خلال پرتقال ها را با کره کمی تفت می دهیم.

تزیین:

- برنج پخته شده را درون دیس کشیده و روی آن را با فیله مرغ، زرشک، کشمش، خلال بادام، پسته، پرتقال و هویج تزئین می کنیم.

مرصع پلو با ماهی:

 - مواد لازم و روش تهیه مرصع پلو با ماهی دقیقا مانند تهیه آن با مرغ است و فقط به جای مرغ، می‌توان از ماهی استفاده کرد.

- چند تا فیله ماهی را با گلاب می شوییم. این کار ماهی را معطر و سفید می‌کند و کاشانی‌ها سالیان سال است که از گلاب برای شستن ماهی استفاده می‌کردند.

 - درون ماهی‌تابه نچسب کره با روغن می ریزیم و ماهی‌ها را از طرف پوست در ماهی‌تابه سرخ می کنیم و نمک و فلفل به ماهی‌ها می زنیم و بعد از ۳ الی ۴ دقیقه ماهی ها را  برمی گردانیم و می گذاریم کاملاً بپزند و در حین پخت روی آنها آب لیموی تازه می ریزیم تا ماهی طعم خوبی گرفته و ترشی آن داخل گوشت ماهی نفوذ ‌کند. 

 - ماهی را با کمی گل سرخ، گشنیز یا جعفری خرد شده سرو می کنیم.

مرصع پلو با گوشت:

 - مواد لازم و روش تهیه مرصع پلو با گوشت دقیقا مانند تهیه آن با مرغ است و فقط به جای مرغ، می‌توان از گوشت تکه ای یا چرخکرده استفاده کرد.

  - گوشت را چرخ کرده و به همراه پیاز رنده شده و ادویه و زردچوبه به خوبی ورز می دهیم و سپس گوشت ورز داده شده را به شکل قلقلی در روغن سرخ می کنیم. و آن را در کنار سایر خلال ها به برنج اضافه کرده و تزیین می کنیم.

سایر نکات:

- تفاوت شیرین پلو با مرصع پلو در این است که در شیرین پلو خلال‌ها در لابه لای برنج قرار می‌گیرند، اما در مرصع پلور، خلال ها بر روی برنج قرار می‌گیرند.

 - برای زیباتر شدن مرصع پلو نیز می‌توان از رنگ‌های خوراکی، برای زیباتر کردن برنج استفاده کرد.

- در تهیه مرصع پلو توصیه می‌شود از زعفران زیاد استفاده شود تا هم عطر و طعم و هم رنگ بهتری به مرصع پلو بدهد.

- در مرصع پلو حتما از برنج ایرانی استفاده می کنیم و آن به صورت آبکش درست کرده تا حالت کته ای نداشته باشد.

-خیس کردن برنج:

-          ابتدا باید برنج را پاک کرد تا سنگ ریزه و یا آشغالی در آن باقی نمانده باشد.

-          سپس برنج را می شوییم. موقع شستن برنج، مقداری از نشاسته آن شسته می شود. این کار را تا زمانی تکرار می کنیم که آب برنج تقریبا زلال بشود.

-        بعد از شستن باید مقداری نمک به آب آن اضافه کنیم تا دانه های برنج کمی دیر تر پخته بشوند. این کار از خمیر شدن و یا به اصطلاح شفته شدن برنج هم جلوگیری می شود.

-         برنج تازه زمان کمتری نیاز دارد تا در آب خیس بخورد.

-       اگر برنج تازه بیش از حد در آب باشد ممکن است کیفیت خودش را از دست بدهد و هنگام پخت خمیر بشود. به همان نسبت برنج کهنه هم زمان بیشتری باید در آب باشد تا بهتر پخته بشود. و ممکن است متناسب با کهنگی برنج نیاز باشد ۲-۳ روز هم در آب  و نمک خیس بخورد.

- سفید شدن برنج:
برای اینكه برنج سفید شود می توانیم چند قاشق ماست، داخل ظرف برنج در حال جوشیدن بریزیم.

- له شدن برنج:
اگر برنج شما بیش از حد معمول جوش خورده بود. می توانیم 2-3 قاشق غذا خوری آبلیمو به آن اضافه كنیم تا برنج خراب نشود.

- بوی سوختگی برنج:
یك تكه نان روی برنج قرار می دهیم و موقع كشیدن، نان را برمی داریم. یا یك عدد پیاز را پوست كنده و در داخل برنج فرو می کنیم، پیاز بوی سوختگی را بخود می گیرد.

- خوشمزه تر شدن شوید پلو:
برای اینكه شوید پلو خوشمزه تر شود می توانیم از ادویه مخصوص پلو كه سبزرنگ است و در عطاری ها موجود می باشد استفاده كنیم بعد از آبكش كردن برنج كمی ادویه لابه لای برنج بپاشیم.

- خوشمزه تر شدن شیر برنج:
باید برنج را با شیر خیس كنیم. این كار باعث می شود كه شیر برنج خوشمزه تر شود.

- برنج بی نمك:
موقع كشیدن برنج مقدار مورد نیاز نمك را با مقدار بسیار كمی آب و روغن مخلوط كرده و روی برنج می ریزیم. نباید نمك را مستقیم در روغن ریخت، زیرا نمك در روغن حل نمی شود

- برنج شور:
اگر قبل از آب كش كردن برنج متوجه شدیم كه برنج شور شده است موقع آب كش كردن برنج آب بیشتر روی برنج داخل آبكش می ریزیم. اما اگر بعد از آب كش كردن برنج متوجه شوری شدیم یک عدد سیب زمینی را حلقه حلقه کرده داخل برنج فرو می کنیم و ضمنا خورش را هم بی نمك درست می كنیم.

- قد کشیدن برنج:
هنگامی که برنج در حال جوش به اندازه یک قاشق مرباخوری آبلیمو یا سرکه اضافه می کنیم. که هم باعث سفیدی و سفت شدن برنج می شود و هم از وا رفتن و شفته شدن برنج جلوگیری می کند. قاعدتا استفاده بیش از حد می تواند به تغییر طعم برنج منجر بشود.
ظرفی که برای طبخ برنج در نظر گرفته ایم بهتر است فضای کافی برای پختن برنج داشته باشد. کمی روغن به محتوای ظرف اضافه می کنیم تا دانه های برنج به همدیگر نچسبند. پس از آبکش کردن سعی می کنیم برنج را به شکل هرم درون ظرف بریزیم تا تمامی دانه ها فضای کافی برای قد کشیدن داشته باشند.
یک روش ویژه برای قد کشیدن برنج در زمان پخت به صورت آبکش ، شوک دادن به برنج است به این شکل در زمان جوشیدن برنج در آب دو قالب یخ به قابله اضافه کنید این تغییر دما باعث قد کشیدن برنج می شود .
ضمنا نباید روی برنجی که در آبکش ریخته ایم آب سرد بریزیم زیرا باعث شوک دادن به برنج می شود و قد کشیدن برنج را متوقف می کند.

- آب برنج برای بچه ها:
وقتی می خواهیم برنج را آبكش كنیم یك لیوان از آب آن را برداشته و با یكی دو قاشق ماست مخلوط می کنیم. این آب برنج درصورتی كه شور نباشد برای بچه ها خیلی مفید است.

- بوی نامطبوع و حشره گذاشتن برنج:
اگر به هر دلیلی برنج خشك بو گرفت یا حشره و آفت گرفت، برنج را روی یك سطح پهن می کنیم. البته باید حتماً در سایه باشد. زیرا اگر برنج را جلوی نورآفتاب قرار دهیم باعث خرد شدن برنج می شود و برنج حالت خود را از دست می دهد و وقتی آن را داخل آب جوش می ریزیم از هم پاشیده می شود.

- پخت برنج برای خانم های كارمند:
خانم هایی هستند كه بیرون ازخانه كار می كنند و وقتی ظهر به خانه می آیند، فرصت پختن برنج را ندارند، و یا این كه دوست ندارند از شب قبل برنج آماده كنند. اینگونه افراد از این روش می توانند كمك بگیرند: صبح یا شب قبل برنج را آبكش كنند البته كمی آن را خشك بردارند، سپس ته دیگ برنج را آماده كرده و برنج را داخل قابلمه بریزند و قابلمه را داخل یخچال قرار دهند، ظهر برنج را كمی آب و روغن دهند و آن را دم كنند تا سالاد را آماده كنند برنج هم دم كشیده است.

 مواد لازم

روش تهیه:
- مرغ و هویج و پیاز و نخود سبز و فلفل دلمه و ذرت و قارچ را با نمک و فلفل و دارچین مخلوط کرده و سپس زعفران دم کرده را به آنها اضافه می کنیم.

 - برنج را آبکش کرده و در درون قابمه یک لایه برنج و یک لایه از مواد می ریزیم و سپس برنج را دم می کنیم.

سایر نکات:
- مقدار مواد بستگی به ذائقه و سلیقه دارد.
-  به جای گوشت مرغ از گوشت گوسفند هم می توان استفاده کرد.

- این پلو را می توان به صورت کته هم درست کرد. به این صورت که آب مرغ و برنج و زعفران دم کشیده را داخل قابلمه ریخته وقتی جوش آمد بقیه مواد را به آن اضافه کرده می گذاریم آبش کشیده شده و دم بکشد

 -می توان پلو زعفرانی را جدا دم کرد و هنگام کشیدن در دیس بقیه مواد را به آن اضافه کرد.